Kış ayları yaklaştıkça hepimiz hastalıklardan korkmaya başlıyoruz. Öyle ki insanlardan uzaklaşıyor, hastalık kapmayalım diye çevremizden soyutlanıyoruz. Evet, pek çok dış etken sağlığımızı etkiliyor; peki ya bu tehditlerden biri bir yudum su kadar yakınsa? İnsanlık tarihi boyunca suya her zaman ihtiyaç duyuldu, duyulmaya da devam edecek. Çünkü su insan hayatı için vazgeçilmez bir unsur. Ama biz bu suyun güvenliğinden nasıl emin olacağız?
2007 yılında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yapılmış bir çalışma, içtiğimiz suyun güvenliğini tehdit eden unsurlardan pompa temizliğinin etkisini araştırıyor. Araştırmada 5 farklı markanın suları kullanılmış ve pompa takılmadan önce, pompa takıldıktan hemen sonra ve suyun bitimine yakın olmak üzere suda bulunan Toplam Mezofilik Aerobik bakteri (TMAB) ve Koliform bakteri sayısı ölçülmüş. Pompa takılmadan önce yapılan ölçümlerde bir adet su markası hariç tüm su markalarındaki TMAB miktarı yönetmeliğe uygun bulunurken pompa takıldıktan hemen sonra yapılan ölçümlerde tüm markalarda TMAB miktarının, standartın üstüne çıktığı gözlemlenmiştir. Yapılan son ölçümlerde de TMAB miktarının yükselmeye devam ettiği görülmüş ancak TMAB sayısı bakımından sularda en büyük kontaminasyon pompa takıldıktan hemen sonra gerçekleşmiştir.
Araştırmada incelenen diğer bir unsur ise sudaki Koliform bakteri sayısıdır. Su yönetmeliğine göre içme sularında koliform bakterinin bulunmaması gerekmektedir. Araştırmada kullanılan suların ilk aşamada yönetmeliğe uygun olduğu ancak pompa takıldıktan sonra alınan örneklerin % 60’ında koliform bakteri bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu da akıllara kullandığımız pompaların ne kadar güvenli olduğu sorusunu getiriyor.
Kısacası, gözlemlenen her iki bakteri türünün de su pompası takıldıktan sonra hızlı bir artış gösterdiği görülmektedir. Başlangıçta ortalama 8,36×10¹ kob/ml (koloni oluşturan birim/mililitre – suda bulunan canlı bakteri miktarını ölçer) olan TMAB miktarı pompa takıldıktan sonra 3,43×10³ kob/ml’ye yükselmiş, yaklaşık 40 kat artmıştır. Koliform bakteriler ise başlangıçta hiç yokken, pompa takıldıktan sonra örneklerin %60’ında 15–46 EMS/ml (En Muhtemel Sayı/mililitre – suda bakteri varlığını tahmini olarak gösteren ölçüm) arasında, son ölçümlerde ise bazı markalarda 93 EMS/ml seviyelerinde tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, damacana sularının ilk aşamada temiz olmasına rağmen pompa hijyeni ve kullanım süresiyle birlikte hızla kirlenerek sağlık açısından risk oluşturabileceğini göstermektedir.